کنترل رفتار جنسی کودک

برای بسیاری از والدین بسیار ساده است که درباره کارهای درست و غلط یا صحیح و ناپسند با بچه های خود صحبت کنند، اما وقتی موضوع بایدها و نبایدهای جنسی و کنترل رفتار جنسی کودک پیش می آید، ارتباط گرفتن با فرزند می تواند دشوار شود.  در سنین بسیار پایین، کودکان با لمس کردن، نیشگون گرفتن، هل دادن و مالش قسمت های مختلف بدن، تن خود را کشف می کنند. همان طور که همه ما می دانیم، اکتشاف بخشی از فرایند رشد کودک است و اینکه کودک به هر طریقی بدن خود را بشناسد، هیچ اشکالی ندارد. اما رفتارهای جنسی کودک تا چه حدی نرمال است و چه حرکت هایی باید ما را نگران کنند؟ برای کنترل رفتار جنسی کودک، چه روش های صحیحی وجود دارند؟ با بزرگتر شدن کودک، نیاز او به دریافت راهنمایی و آموزش درباره قسمت های بدن و عملکرد آنها افزایش می یابد. اما چگونه می توان بدون ورود به مسائل بزرگسالان، کودک را درباره مسائل جنسی آموزش داد؟

اطلاعاتی که در این مقاله گنجانده شده اند، به شما کمک خواهند کرد تا بین رفتارهای جنسی طبیعی و غیر طبیعی کودک فرق قائل شده، نشانه های وجود مشکل را در زمان درست دریافته و کنترل رفتار جنسی کودک خود را به دست بگیرید.

کدام رفتارهای جنسی در بین کودکان ۲ تا ۶ سال، نرمال تلقی می شوند؟

در جدول زیر با نمونه هایی از رفتارهای جنسی کودکان ۲ تا ۶ سال آشنا خواهید شد که از نظر کارشناسان، نرمال یا غیر نرمال و رایج یا غیر رایج در نظر گرفته می شوند. در صورت مشاهده یک رفتار جنسی نرمال در کودک خود، در وهله اول حواس او را پرت کنید. سپس در موقعیت های مناسب سعی نمایید تا کودک را به احترام گذاشتن به دیگران تشویق کرده و به او بفهمانید که لمس اندام های خصوصی دیگران صحیح نیست. همچنین به کودک یادآوری کنید که اگر هر کسی اندام های خصوصی او را لمس کرد، حتما به شما بگوید.

با مشاهده کدام رفتارهای جنسی در کودک خود، باید نگران شویم؟

به عنوان والدین کودک، باید به کنش ها و واکنش های او دقت کرده و بدانید که چه زمانی رفتارهای جنسی فرزند شما از حد یک کنجکاوی ساده و بی ضرر فراتر می رود. به خاطر داشته باشید که وجود مشکل در چنین رفتارهایی و عدم کنترل رفتار جنسی کودک، امنیت و سلامت او و بچه های دیگر را به خطر انداخته و ممکن است نشان دهنده سو استفاده فیزیکی یا جنسی از کودک یا بودن او در معرض فعالیت های جنسی باشد.

رفتارهای جنسی مشکل دار در کودکان شامل فعالیت های زیر هستند:

• این رفتارها به صورت مکرر اتفاق می افتند و نمی توان با پرت کردن حواس، کودک را از انجام آنها بازداشت.
• باعث وارد شدن درد احساسی یا فیزیکی به خود کودک یا دیگران می شوند.
• با خشونت فیزیکی، تهدید یا اجبار همراه هستند.
• رفتارهای جنسی بزرگسالان را شبیه سازی می کنند.

چگونه به کودک خود یاد بدهیم که از بدن خود مراقبت کند؟

اگر پدر یا مادر یک کودک ۳ تا ۵ ساله هستید، بهتر است با رعایت نکات زیر، آموزش امنیت بدن به کودک را در برنامه خود قرار دهید:

• از کلمات و اصطلاحات صحیح استفاده کنید. برای آموزش قسمت های مختلف بدن به فرزند خود، از کلمه صحیح و علمی آنها استفاده کنید. درست کردن اسم های مستعار برای اندام های خصوصی، باعث ایجاد این فکر می شود که اشکالی در اسم درست آن وجود دارد. بفهمید که چرا کودک نام خاصی برای بخش هایی از بدنش دارد اما نام های درست را هم به او بیاموزید. همچنین به کودک یاد بدهید که کدام اندام ها خصوصی هستند (به طور خلاصه اندام هایی که توسط مایوی شنا پوشیده می شوند).

• میزان شرم و حیای مناسب در خانواده خود را ارزیابی کنید. با اینکه شرم و حیا مفهومی نیست که بیشتر بچه ها آن را کاملا درک کنند، اما شما می توانید از همین سن، برای ایجاد یک زیربنا برای بحث های آینده و مدل سازی رفتارهای پسندیده، آن را به کار ببرید. اگر چند فرزند دارید که در سنین مختلف هستند، بسیار مهم است که به بچه های کوچکتر یاد بدهید که حریم خصوصی خواهر و برادر بزرگتر خود را حفظ کنند. معمولا فرزندان نوجوان شما به بچه های کوچکتر آموزش می دهند که لباس های خود را بپوشند، چرا که مثلا، دوستان آنها به خانه رفت و آمد می کنند.

• کودک را به بوس و بغل مجبور نکنید. اگر کودک تمایلی ندارد، او را مجبور نکنید که کسی را بغل کند یا ببوسد. این حق کودک شماست که حتی به پدر بزرگ و مادر بزرگش بگوید که نمی خواهد موقع خداحافظی بغل یا بوسیده شود. لمس های غیر درست، بخصوص از طرف بزرگترهای مورد اعتماد کودک، بسیار برای او گیج کننده هستند. به طور ثابت این ایده را تقویت کنید که بدن کودک متعلق به خود اوست و باید از آن محافظت کند. بسیار مهم است که کودک در صورت لمس شدن به شما خبر بدهد. به این طریق، فرزندتان خواهد فهمید که محافظت از او وظیفه شما نیز هست.

• لمس های خوب و بد را برای کودک توضیح بدهید. می توانید به فرزند خود بگویید که «لمس های خوب» آن لمس هایی هستند که افراد برای مراقبت و کمک به یکدیگر انجام می دهند (مثلا بغل کردن، گرفتن دست، عوض کردن پوشک نوزاد) و «لمس های بد» آنهایی هستند که احساس بدی به شخص می دهد و او می خواهد که هرچه سریع تر آن را متوقف کند (کتک زدن، لگد زدن یا لمس اندام های خصوصی). به کودک خود اطمینان بدهید که بیشتر لمس ها خوب و بدون مشکل هستند، اما باید به آن لمس هایی که او را گیج می کند یا می ترساند خیلی صریح نه بگوید و درباره آنها با شما صحبت کند.

• یک قانون جامع را در اختیار کودک قرار دهید. به او بگویید که هیچ کسی نباید به اندام های خصوصی او نگاه کرده یا آنها را لمس کند. در صورتی که موضوع را به صورت قانون دربیاورید، فرزند شما بلافاصله «لمس های بد» را تشخیص داده و این راهنمایی را به ذهن خواهد سپرد. به کودکتان اطمینان بدهید که به او گوش خواهید داد، او را باور خواهید کرد و محافظت از او را به عهده خواهید گرفت.

• مراقبت رسانه هایی که کودک در معرض آنهاست، باشید. بر فیلم ها، بازی های ویدئویی و برنامه های تلویزیونی که کودک در معرض آنها قرار می گیرد نظارت کرده و از روش های کنترلی مختلف استفاده کنید. فراهم کردن جایگزین های صحیح، یک قسمت مهم از کنترل رفتار جنسی کودک و پرهیز از برخورد او با محتوای جنسی موجود در رسانه های مختلف است. بدانید که کودک ممکن است رفتارهای جنسی را بین افراد یا در رسانه های مختلف ببیند و شما اصلا خبردار نشوید.

• اطلاعات مورد نیاز کودک را به صورت منظم با او مرور کنید. برخی از زمان های مناسب برای صحبت با کودک درباره امنیت شخصی شامل زمان حمام، زمان خواب و پیش از ورود به هر موقعیت جدید است. از مهد کودک تا کلاس های ورزشی و رقص گرفته و اردوها و برنامه های فوق برنامه در مدرسه، کودک با بزرگسالان و کودکان بسیاری در تعامل خواهد بود، بنابراین مرور قوانین و راهنمایی به صورت مرتب، برای فراموش نکردن آنها توسط کودک، بسیار ضروری است.

• انتظار سوالات جنسی را داشته باشید. در زمینه مسائل جنسی، پرسشی که کودک از شما می پرسد و پاسخی که به او می دهید، به شدت به سن او و توانایی درکش بستگی دارد.

به خاطر داشتن نکته های زیر، کار را برای هر دوی شما آسان تر می کند:

1. حتی اگر سوال کودک بامزه است، نخندید و او را مسخره نکنید. هیچ گاه با عصبانیت واکنش نشان ندهید. کودک شما نباید بخاطر کنجکاوی خود احساس خجالت کند.
2. کلام را کوتاه کرده و از توضیحات طولانی پرهیز کنید. سوال کودک را در عبارات ساده و مختصر پاسخ دهید. طبعا، کودک شما در سن پیش دبستانی، نیازی به دانستن جزئیات دخول ندارد.
3. ببینید که آیا کودک به دانستن اطلاعات بیشتر نیاز دارد یا خیر؟ پس از دادن یک پاسخ ساده، از او بپرسید: «آیا سوالتو جواب دادم؟»
4. به پاسخ ها و واکنش های کودک دقت کنید.
5. آماده باشید که آنچه را که گفته اید، بارها و بارها تکرار کنید.

چه زمانی باید به یک مشاور کودک مراجعه کنیم؟

اگر با مسائلی که به آنها اشاره شد مواجه هستید یا نیاز به راهنمایی بیشتری دارید، حتما به یک مشاور یا روان شناس کودک مراجعه نمایید. او در تشخیص رفتارهای جنسی نرمال و مقتضای سن کودک و همچنین رفتارهای نادرست و نگران کننده با شما صحبت کرده و روش های موثری را برای کنترل رفتار جنسی کودک در اختیارتان می گذارد. از تماس با مشاور یا روان شناس ابا نداشته باشید، چرا که کمک گرفتن از مشاور به این معناست که بهترین ها را برای کودک خود می خواهید و هر کاری را برای کمک به او انجام خواهید داد.